-
1 чыра
сущ.лучи́на, лучи́нка || лучи́нныйчыра телү — щепа́ть лучи́ну
көн күрмәгән көн күрсә, көндез чыра яндырыр — (посл.) кто не зна́ет, что тако́е свет, тот зажжёт лучи́ну и днём
- чыра пычагыкөндез чыра яндырып эзләсәң дә таба алмассың — (посл.) днём с огнём не сы́щешь
••чыра кебек — худо́й как ще́пка (букв. лучи́на)
чырага калу — си́льно похуде́ть, стать как лучи́на
-
2 эзләп табу
найти́, добы́ть, выи́скивать/вы́искать, доиска́ться, изыска́ть, отыска́ть, разыска́ть, сыска́тькөндез чыра яндырып эзлә́сәң дә таба алмассың — погов. днём с огнём не сы́щешь
-
3 көндез
1. сущ.1) дневно́е вре́мя; по́лденькөндез эшләү — рабо́тать в дневно́е вре́мя
көндезгә таба — к полу́дню; с приближе́нием полу́дня
көндезгә кадәр көтү — ждать до полу́дня
2) разг. обе́д, обе́денное вре́мякөндезгә туктау — сде́лать переры́в на обе́д
2. нареч.көндездән башлап — начина́я с обе́да; с обе́да
днём, в дневно́е вре́мя, в по́лденькөндез сәгать икедә — в два часа́ дня; в два часа́ пополу́дни
көндез яңгыр башланды — в по́лдень начался́ дождь
яман эт көндез өрер — (посл.) парши́вая соба́ка днём ла́ет
көндез чыра (шәм) яндырып эзләсәң дә таба алмассың — днём с огнём не найдёшь (не сы́щешь) (кого, что-л.)